5 ตุลาคม 2519
วันนี้ เมื่อ 38 ปีที่แล้ว
5 ตุลาคม ก่อนวันสุกดิบ ตอนเช้าผมออกจากที่ชุมนุมไปข้างนอก แล้วกลับเข้าธรรมศาสตร์ตอนบ่าย โดยไม่ได้เห็นหนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์และดาวสยามที่พาดหัวและลงภาพการแสดงแขวนคอ ที่สถานีวิทยุยานเกราะโหมกระพือข่าวปลุกระดมฝูง ให้ไปรวมตัวที่ลานพระรูปทรงม้าและสนามหลวง โดยบิดเบือนว่า นักศึกษาประชาชนที่ชุมนุมในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มิใช่มาขับไล่พระถนอม แต่เป็นพวกหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ เป็นปฏิปักษ์กับสถาบันกษัตริย์
แต่อย่างไรก็ตาม ในที่ชุมนุม ยังมีนักศึกษาประชาชนหลายพัน และยังมีคนมาเพิ่ม แกนนำ ศนท.แถลงชี้แจง และเตรียมไปชี้แจงต่อนายกมนตรี บรรยากาศค่อยๆตึงเครียด เพราะมีข่าวกลุ่มกระทิงแดง ลูกเสือชาวบ้าน และกลุ่มมวลชนขวาจัดกำลังไปลานพระรูปทรงม้า บางส่วนกำลังมาที่สนามหลวง ตั้งแต่บ่าย 3 – 4 โมง มีคนไปแจกใบปลิวรูปแขวนคอ พร้อมข้อความโจมตีนักศึกษา
มีคนเสนอให้ผมออกจากที่ชุมนุม เพราะคาดว่า คืนนี้จะถูกปราบหรือรัฐประหารอย่างแน่นอน แต่ผมอยากอยู่กับพวกเขา ในต่างจังหวัด ประกาศนัดหยุดสอบ ส่วนหนึ่งจะมาสมทบที่ธรรมศาสต และสหภาพแรงงานหลายสิบแห่งมีมติให้รัฐบาลขับพระถนอมกลับออกไป
ใกล้ค่ำ เริ่มเห็นพวกกระทิงแดงที่สนามหลวง ได้ยินเสียงโห่ ระเบิดขวด ผู้ชุมนุมกระชับกันเหนียวแน่น การปราศรัยบนเวทีพยายามชี้แจงสถานการณ์ สองทุ่มกว่าๆ แกนนำประชุมกันว่าจะเอาอย่างไร ยุติการชุมนุมหรือเดินหน้าต่อ
พ.ท.อุทาร และผู้จัดรายการวิทยุยานเกราะประกาศเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรีปลดรัฐมนตรีบางคนและให้จับนักศึกษา โดยเฉพาะประกาศให้กลุ่มนั้นกลุ่มนี้ไปล้อมธรรมศาสตร์ทางไหน ในขณะเดียวกันรองผู้บัญชาการตำรวจชายแดนผู้ก่อตั้งลูกเสือชาวบ้าน พล.ต.ต.เจริญฤทธิ์ จรัสโรมรัน สั่งให้กองกำลังตำรวจฟังวิทยุยานเกราะ
ดึกเข้า พ.ท.อุทาร พูดออกรายการวิทยุสั่งให้กองกำลังตำรวจตระเวณชายแดนเข้าไปในพิพิทธภัณท์สถานแห่งชาติที่ติดกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ด้านหอประชุมใหญ่ ด้านสนามหลวงได้ยินเสียงปืนและระเบิดขวดเป็นครั้งคราว
ทางด้านแกนนำจัดชุมนุม กว่าจะตกลงว่าเลิกชุมนุมก็ดึก
ซึ่งไม่มีผลในทางปฏิบัติ ธรรมศาสตร์ถูกปิดล้อม
การให้คนกลับไปกลางดึกอันตรายมาก
จึงรอประกาศตอนเช้าตรู่ของวันที่ 6 ตุลาคม … แต่สายไปแล้ว
จรัล ดิษฐาอภิชัย
5 ตุลาคม 2557